Spacerując ulicą Wincentego Pola 38 w Katowicach, Waszą uwagę zwróci wysoki krzyż stojący naprzeciwko budynku Kopalni Wujek. Zaciekawieni, zapewne podejdziecie bliżej. Okaże się, że ów krzyż to pomnik upamiętniający jedno z najtragiczniejszych wydarzeń stanu wojennego. Bardzo możliwe, że po chwili podejdzie do Was elegancko ubrany starszy Pan, były pracownik Kopalni Wujek. Żywy świadek historii, uczestnik strajków, w których tragicznie zginęło dziewięciu górników. Nie dajcie się długo namawiać na wizytę w sąsiednim budynku. W tym niepozornie wyglądającym obiekcie swoją siedzibę ma Śląskie Centrum Wolności i Solidarności. Znajduje się tam nowoczesna, interaktywna, trzypoziomowa wystawa przedstawiająca fragment historii Polski, który powinien znać każdy mieszkaniec naszego kraju. Ten starszy i przede wszystkim ten młodszy.
Spis treścu
Śląskie Centrum Wolności i Solidarności – nowa wystawa.
Z okazji 40. rocznicy pacyfikacji kopalni „Wujek” w Śląskim Centrum Wolności i Solidarności otwarto nową wystawę. W miejscu dotychczasowej, niewielkiej ekspozycji, powstała nowa trzypoziomowa, zajmująca powierzchnię ponad 1100 m2 wystawa skierowana przede wszystkim do młodych ludzi.
Ekspozycja jest poświęcona głównie strajkowi w kopalni w grudniu 1981 r. oraz oporowi Polaków wobec systemu komunistycznego w latach 80. XX wieku.
O historii słów kilka.
Kilka tygodniu temu, na zaproszenie Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, wzięliśmy udział w niezwykle wartościowej lekcji historii. Nam, młodym ludziom, żyjącym w czasach rozwoju i dobrobytu ciężko jest wyobrazić sobie, że niespełna 41 lat temu w Polsce wprowadzono stan wojenny.
Wprowadzono go jednak nie z powodu ataku innego państwa, stan wojenny zgotowali Polakom – Polacy, rodacy z krwi i kości. Wyłączono telefony, na ulicach pojawiły się czołgi i wozy opancerzone, ludzi odcięto od bieżących informacji. Zawieszono działalność wszystkich stowarzyszeń i organizacji społecznych, w tym NSZZ „Solidarność”. Większość działaczy związku zatrzymano i przewieziono do przygotowanych wcześniej ośrodków odosobnienia. Wstrzymano turystykę krajową i zagraniczną, zamknięto granicę.
W ramach sprzeciwu strajkowano i organizowano protesty w blisko 50 zakładach pracy. Władza okazała się jednak bezlitosna. Podczas pierwszych dni stanu wojennego, przy użyciu broni palnej, środków chemicznych, armatek wodnych, czołgów i wozów bojowych spacyfikowano 12 zakładów pracy. W kopalni “Wujek” w Katowicach, od celnych strzałów tragicznie zginęło 9 strajkujących górników – Józef, Joachim, Józef Krzysztof, Ryszard, Bogusław, Andrzej, Jan, Zbigniew i Zenon stracili życie w imię obrony podstawowych praw człowieka i stali się najtragiczniejszym symbolem stanu wojennego.
Spacerując po wystawie dobitnie, uświadomiliśmy sobie, że w takiej właśnie rzeczywistości, kilkanaście lat temu, przyszło żyć naszym rodzicom i dziadkom, którzy przecież wciąż mieszkają tuż obok nas i doskonale pamiętają tamte ciężkie lata.
Kto powinien odwiedzić Śląskie Centrum Wolności i Solidarności?
Cieszymy się, że w Polsce powstają muzea i wystawy, które w wyjątkowo ciekawy sposób uczą historii młodsze pokolenia. Śląskie Centrum Wolności i Solidarności zachęca szczególnie młodych ludzi do przyjścia i poznania ważnego fragmentu historii śląska wieloma zmysłami. Ekspozycję można dotykać, przyciskać, słuchać, oglądać, a nawet poczuć przechodząc między regałami archiwalnych dokumentów. Znacie ten charakterystyczny zapach starego papieru? Gwarantujemy Wam, że nie będziecie się nudzić.
Wystawa skierowana jest do turystów indywidualnych, ale również grup zorganizowanych.
Co można zobaczyć na wystawie?
Zwiedzając wystawę Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach, znajdziecie odpowiedzi na następujące pytania:
- Dlaczego wprowadzono stan wojenny?
- Z jakimi ograniczeniami musieli walczyć Polacy?
- Jak krok po kroku wyglądała pacyfikacja kopalni “Wujek”?
- Kim byli zastrzeleni górnicy?
- Czy ktokolwiek poniósł konsekwencję za swoje czyny?
- Jak żyło się w Polsce w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku?
- W jaki sposób Polacy sprzeciwiali się i walczyli z system komunistycznym?
- Jaką rolę odegrał kościół i Papież św. Jan Pan Paweł II?
Co sprawia, że wystawa ŚCWiS jest wyjątkowa?
- Po pierwsze nowoczesny i interaktywny sposób, w jaki została przygotowana ekspozycja.
- Po drugie możliwość zwiedzania wystawy w towarzystwie świadka historii lub przewodnika.
- Po trzecie autentyczne eksponaty takie jak czołg T-55 czy rampa z której, 16 grudnia 1981 r. pluton specjalny ZOMO oddał strzały w kierunku strajkujących górników.
Kiedy czynne jest Śląskie Centrum Wolności i Solidarności?
ŚCWiS czynne jest od wtorku do soboty.
We wtorki i czwartki w godzinach 10:00-18:00 oraz środy, piątki i soboty 9:00-16:00.
Co ważne, we wtorki, czwartki oraz w pierwsze soboty miesiąca po wystawie oprowadzają świadkowie historii. W pozostałe dni można zwiedzać wystawę z przewodnikiem.
Wystawę można zwiedzać również samodzielnie.
Cennik oraz wszystkie aktualne informacje znajdziecie na stronie Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności.
Jak dojechać do ŚCWiS?
- Samochodem: wpisując w nawigację adres: ul. Wincentego Pola 38
40-596 Katowice - Pociągiem: najlepiej wysiąść na stacji PKP Katowice Brynów skąd w 10 minut dojdziecie na wystawę.
- Autobusem: z przystanku Katowice Dworzec: 9, 10, 12, 37, 46, 48, 297, 689.
Co jeszcze zobaczyć?
Przy budynku Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności w 2018 roku, powstał niezwykły mural, który warto zobaczyć, będąc na miejscu. Duży napis „Pamiętamy” autorstwa francuskiego artysty Al Stickinga. Każdą z dziewięciu liter słowa „pamiętamy” wypełnia portret jednego z górników zabitych podczas pacyfikacji kopalni Wujek. Historia powstania tego muralu jest o tyle niezwykła, że francuski artysta wykonał go w zaledwie dwa dni. W trakcie zwiedzania Katowic to właśnie historia zabitych górników poruszyła go na tyle mocno, że zdecydował się wykonać upamiętniający tamto wydarzenie napis.
Województwo śląskie pełne jest miejsc i atrakcji turystycznych, które warte zobaczyć eksplorując południe Polski. Na naszym blogu znajdziecie również inne, warte odwiedzenia miejsca. Podróżując po śląskim, warto zaglądnąć też do Zamku w Pszczynie lub Palmiarni w Gliwicach.
” możliwość zwiedzania wystawy w świadka historii lub przewodnika” – coś nie po polsku 🙂
Dzięki za czujne oko! Już poprawiam 🙂
pozdrawiam serdecznie.